SacredTradition :: Library
русский  english    
ԳՐԱԴԱՐԱՆ
ԳՐԱԴԱՐԱՆ / ՀԱՆՐԱԳԻՏԱՐԱՆ
Ա | Բ | Գ | Դ | Ե | Զ | Է | Ը | Թ | Ժ | Ի | Լ | Խ | Ծ | Կ | Հ | Ձ | Ղ | Ճ | Մ | Յ | Ն | Շ | Ո | Չ | Պ | Ջ | Ս | Վ | Տ | Ց | ՈՒ | Փ | Ք | Օ

ՕՐԱՑՈՒՅՑ
id508Ժամանակի տևական հատվածները (օր, ամիս, տարի և այլն) չափելու համար ստեղծված այս մաթեմատիկական համակարգը միշտ եղել է կրոնի կարևոր բաղկացուցիչը: Այն ստեղծվել, պահպանվել և փոփոխվել է գերազանցապես կրոնական պետքերի համար, ծառայել է նախ և առաջ կրոնական տոների, ծեսերի ստույգ ժամանակները որոշելուն, ունեցել է նաև տնտեսական, կենցաղային կիրառություն:
Ժամանակը չափվում է բնական (աստղագիտական) երևույթների պարբերությունների հետ այն համեմատելու միջոցով: Լինում են հիմնականում լուսնային, լուսնաարեգակնային, արեգակնային (նաև աստղային) օրացույցներ: Մեզ հասած հայկական հնագույն օրացույցները արեգակնային են, մասամբ նաև՝ աստղային:

Լուսնացույց գործիք՝ լուսնային ժամացույց
Երևան, ձեռ. 3880, XIV դ.

Հայոց բուն օրացույցը սկսվել է մ. թ. ա. 2341 թ.: 551-ին Հայ Եկեղեցին ստեղծում է քրիստոնեական Տոնացույց հայկական ավանդական արեգակնային օրացույցի հիման վրա (Հայոց Մեծ թվական): VII դ. Անանիա Շիրակացին բարեփոխում է հայկական օրացույցը, իսկ XII դ. սկզբին Հովհաննես Սարկավագը ստեղծում է Հայոց Փոքր թվականը և Սարկավագադիր կոչվող կարգը, որը կիրառվում է Հայսմավուրքներում:
1924 թվականից Հայ Եկեղեցին ընդունել և սրբագործել է հռոմեական նոր օրացույցը, որն այսօր կիրառվում է աշխարհի մեծ մասում:
 
sacredtradition.am